‘Door je kwetsbaar op te stellen, ben je samen sterker!’
Petra Witteman stond in 2015 aan de wieg van het project Gezin aan Zet (GaZ) van de Academische Werkplaats SAMEN, als sparringpartner van onderzoeker Laura Nooteboom over het gemeentelijk domein. Tijdens de start was ze teammanager in de wijk Escamp, Den Haag, later werd ze deelnemer van de stuurgroep van GaZ. We stelden haar 5 vragen over de afgelopen vier jaar. Hoe ziet Petra de samenwerking? Welke lessen zijn geleerd? En hoe kunnen andere gemeenten de handreiking die er nu ligt, gebruiken?
1. Waarom is evalueren binnen de jeugdteams belangrijk?
‘Door goed te evalueren en reflecteren, functioneer je beter. Als je voldoende vrijheid en veiligheid voelt om ook je eigen handelen ter discussie te stellen, of kritisch naar jezelf te kijken, word je als professional ook beter. Bovendien ontdek je door, samen met gezinnen, terug te kijken hoe dingen zijn gegaan, ook hoe jouw handelen tot goede resultaten of effecten leidt.’
2. En waarom is het belangrijk dat evaluatie en reflectie in het kader van de transformatie verbetert?
‘De transformatie heeft natuurlijk als doel de zorg te verbeteren en ik denk dat veel van de transformatiedoelen zijn terug te herleiden naar hoe jij als professional beter weet wat je doet en waarom. Dat je als professional durft terug te kijken, hoe je je handelen bijstelt en met je klant je doelen kan bijstellen.
Ik denk dat we als gemeente veel vaker moeten evalueren en reflecteren. Dat we ook vaker moeten stilstaan bij wat we doen. Wat werkt en hoe gebruiken we dat een volgende keer? We zijn vaak pilotdraaier van nieuwe projecten, die we met veel enthousiasme opzetten. Maar omdat we weinig reflecteren, verdwijnt er veel nuttige kennis. Evalueren en reflecteren is heel belangrijk. Daarvan moeten we ons als gemeente meer bewust zijn.’
3. Hoe dragen het project Gezin aan Zet en de handleiding hieraan bij?
‘Ik heb het altijd heel mooi gevonden hoe GaZ is opgezet. Het helpt teams om versneld door fases heen te komen. Met de handleiding die er nu ligt, maak je een tool op maat met wat voor jouw team en jouw deelnemers de beste bouwstenen zijn. Dat is veel fijner dan een los intervisiespel of bijvoorbeeld het volgen van een vaste methode, want die geven vaak dezelfde resultaten. Door de herkenbaarheid van Gezin aan Zet in de gemeente is er een groter draagvlak.
De handleiding gaat over hoe teams met elkaar samenwerken. Dat maakt ze geschikt voor andere teams binnen Den Haag, zoals de Wmo-teams. Ik geloof daar heel erg in. Natuurlijk moeten sommige dingen worden aangepast, maar dat zijn maar kleine aanpassingen. De basis sluit goed aan bij andere teams. En omdat het een handige tool is die aansluit, is de kans groot dat mensen ermee gaan werken. Als de handleiding buiten de gemeente Den Haag ook werkt, is dat alleen maar fijn.’
4. Hoe zou jij de teams willen enthousiasmeren met de handleiding aan de slag te gaan?
‘Ik zou ze op inhoud willen enthousiasmeren en onderbouwen hoe de tool is ontwikkeld. Het komt niet uit de lucht vallen. Er zijn allerlei artikelen uitgekomen en heel veel deeluitkomsten zijn toepasbaar in ons werk. De handleiding is deels door de professionals gemaakt en door de onderzoekers samengevat in een tool. Ik denk dat het heel goed is om een korte samenvatting te geven van alle stukken die door Gezin aan Zet ontwikkeld zijn. Vertel over de beste praktijkvoorbeelden van de afgelopen vier jaar, dan is er een grotere kans dat de handleiding ook in de praktijk wordt gebruikt. Het zou mooi zijn als de handleiding gebruikt kan worden als basis voor intervisie voor de SKJ-registratie, de beroepsregistratie voor jeugdprofessionals in Nederland. Dan levert het de professionals weer wat extra op.’
5. Heb je nog een tip voor collega’s die met de handleiding willen werken?
‘Deze tool werkt niet alleen voor uitvoerende medewerkers. Ook het management kan veel uit de resultaten van vier jaar GaZ halen. Door de tool realiseer je het belang van evalueren en reflecteren. Je bent bewuster van wat je doet en waarom je dat doet en dat is ook belangrijk voor managers. Door je kwetsbaarder op te stellen, word je samen sterker. Door open en eerlijk te zijn versterk je het vertrouwen. Dat nodigt uit om ook zelf kwetsbaar te zijn, waardoor je het over dingen durft hebben die je misschien niet zo handig hebt gedaan. En daarvan word je samen weer sterker.’
Benieuwd naar de handleiding ‘Bouwstenen van Evalueren voor Jeugdhulpprofessionals’, klik dan hier (alleen te openen in Internet Explorer).